Mgr Łukasz Kopera

Z kroniki parafialnej

We wspólnocie parafialnej wyjątkowo ważną, bo kierowniczą rolę odgrywali zawsze duchowni. To oni mieli największy wpływ na kulturę materialną i duchową parafii, podejmując inwestycje, dzieła i kultywując pobożność. Stąd też omawiając dzieje parafii nie sposób nie poświęcić im kilka uwag. Duszpasterstwo w Maluszynie od znanych nam początków (1412 r.) prowadzą księża diecezjalni, gdyż sama parafia jest jednostką w strukturach diecezjalnych. W ciągu 600-letniej historii parafii znany jest tylko jeden przypadek, gdy duszpasterstwo sprawuje kapłan zakonny – ojciec Eleutery Miechowicz (1783 – 1807) ze zgromadzenia Ojców Paulinów na Jasnej Górze. Wyjątek o. E. Miechowicza w duszpasterstwie księży świeckich można wytłumaczyć trudnym okresem w dziejach naszej ojczyzny (upadek Rzeczypospolitej), a zarazem w polskim Kościele, kiedy do pracy w parafiach kierowani byli księża zakonni. Wielu z pracujących w Maluszynie księży do dzisiaj przywołuje się we wspomnieniach, ale są też tacy, których nazwiska zatarły się w pamięci parafian, szczególni tych dawniejszych. Poniżej prezentowane są zapiski proboszczów, którzy pracowali w Maluszynie od końca XIX do połowy XX wieku. Są one bogatym źródłem, gdyż właśnie z nich dowiadujemy się o stanie i funkcjonowaniu parafii, szczególnie o jej losach w trudnym czasie II wojny światowej. Materiały zawiera „Księga Wizytacji Biskupich zaprowadzona w roku 1885 parafii Maluszyn” przechowywana w Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej, sygn. KD 385.

Andrzej J. Zakrzewski

    Wyścigi pławieńskie
Wśród miłośników historii regionalnej, a nawet w lokalnej pamięci pozostała zachowana informacja o istnieniu toru wyścigów konnych w Pławnie  i ich organiza-torze, ówczesnym właścicielu dóbr pławieńskich – Marianie Gruszeckim . I w zasa-dzie na tym wyczerpuje się pamięć. Niektórzy wiążą jeszcze z dobrami pławień-skiemi postać księcia Stanisława Lubomirskiego z Kruszyny , znanego hodowcę koni, i założyciela stadniny w pobliskim Widzowie . Tymczasem kwestia wyścigów konnych odbywających się w Pławnie jest znacznie bogatsza i, jak sądzę całkiem ciekawa, tym bardziej, że zachowało się nieco relacji o charakterze źródłowym i przekazów ikonograficznych z tych wydarzeń. Przybliżenie ich miłośnikom regio-nalnej historii jest jednym z celów niniejszej publikacji .

Andrzej J. Zakrzewski
 Sto siedemdziesiąt siedem lat stacji meteo w Silniczce.
/O pożytkach płynących z obserwacji meteo./
Przed kilkunastu laty w Polsce, w środowisku filozofów i publicystów róż-nych opcji polityczno-religijnych, rozgorzała dyskusja nad negatywnymi skutkami wypływającymi z „przewrotu umysłowego w XVIII w.”, jaki dokonał się pod wpły-wem ideologii Oświecenia. Nie wdając się w zawiłe dyskusje historiozoficzne, na tym miejscu powiemy jedynie o niektórych skutkach, jakie wniosło Oświecenie do życia mieszkańców ziem polskich w XIX stuleciu.

Poniższe zdjecia są zawartością metalowej tuby umieszczonej w krzyżu na wieży kościelnej, który ułamał się w wyniku silnej wichury w dniu 19 sierpnia 2011 r. Dzieki uprzejmości ks. proboszcza kan. Jerzego Grzyba i Tomka Kolmasa z Maluszyna, zostały wykonane fotokopie odnalezionych dokumentów. Pierwsza z eksponowanych, to opakowanie pozostałych, pochodzące z 1922 r.z nazwiskami osób, które dokonywały pierwszego remontu zwieńczenia wieży - roboty blacharskie. Kolejne: 2.opis etapów rozbudowy maluszyńskiego dworu dokonany przez małżonkę właściciela majątku, Helenę z Morstinów Ostrowską , zamieszczony na: 3. odwrocie Planu Maluszyna z 1869 r. wykonanego przez leśnika objazdowego Antoniego Kostrzewskiego na pergaminie. Dalsze fotografie (4 - 8) to kolejne fragmenty Planu Maluszyna wykonane celem przybliżenia informacji zapisanych na planie i na ogólnym zdjęciu nieczytelnych. Należy zwrócić uwagę na założenie pałacowo-parkowe siedziby Ostrowskich oraz budynki dworskie i włościańskie wraz z nazwiskami ówczesnych mieszkanców Maluszyna. Fotografia nr 9 - to opis czynności związanych z umieszczaniem krzyża na wieży światyni wraz z wykazem świadków i informacjami o ich pozycji społecznej i stanie posiadania. Nie pominęła przy tym świadkow plebejskiego pochodzenia. Fotografia nr 12 - 13 opis remontu wieży z 1922 r.wykonany prawdopodobnie przez Ludwikę Ostrowską, siostrę Józefa Ostrowskiego (1850 - 1923), ówczesnego właściela majątku.Od fotografii 14 - krótka historia rodziny Ostrowskich h. Korab z Maluszyna, rozwinięta w pamiętniku "Dzieje Maluszyna i jego dziedziców..." wydanego z rękopisu przez Andrzeja J. Zakrzewskiego w 2009 r.Dwie ostatnie fotografie to wizerunki drobnych monet (kopiejek srebrnych i miedzianych), znajdujących się w obiegu w 1869 r.